سفیانی
ریشه ، نسب و حتمیت سفیانی :
نسب سفیانی:
بررسی روایت گویای این نکته است که سفیانی از نسل ابوسفیان و ادامه دهنده راه اوست.
قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع یَخْرُجُ ابْنُ آکِلَهِ الْأَکْبَادِ مِنَ الْوَادِی الْیَابِسِ وَ هُوَ رَجُلٌ رَبْعَهٌ وَحْشُ الْوَجْهِ ضَخْمُ الْهَامَهِ بِوَجْهِهِ أَثَرُ جُدَرِیٍّ إِذَا رَأَیْتَهُ حَسِبْتَهُ أَعْوَرَ اسْمُهُ عُثْمَانُ وَ أَبُوهُ عَنْبَسَهُ وَ هُوَ مِنْ وُلْدِ أَبِی سُفْیَانَ حَتَّى یَأْتِیَ أَرْضاً ذَاتَ قَرَارٍ وَ مَعِینٍ فَیَسْتَوِیَ عَلَى مِنْبَرِهَا.
ترجمه:
« امیرالمؤمنین فرمود: پسر آکله الاکیاد از وادى یابس خروج میکند و او مردیست چهارشانه و زشترو کله گنده و آبلهرو و از دور یک چشم مینماید نامش عثمان است و پدرش عنبسه است و از اولاد ابوسفیانست تا بسرزمین شامات مىآید و جاده آن را تصرف میکند »
کمال الدین و تمام النعمه ؛ ج۲ ؛ ص۶۵۱
اعتقادات سفیانی:
سفیانی یک ناصبی متمرد و طغاینگری می باشد که به هیچ وجه پایبند به دین نمی باشد.
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَأَنِّی بِالسُّفْیَانِیِّ أَوْ لِصَاحِبِ السُّفْیَانِیِ قَدْ طَرَحَ رَحْلَهُ فِی رَحْبَتِکُمْ بِالْکُوفَهِ فَنَادَى مُنَادِیهِ مَنْ جَاءَ بِرَأْسِ [رَجُلٍ مِنْ] شِیعَهِ عَلِیٍّ فَلَهُ أَلْفُ دِرْهَمٍ فَیَثِبُ الْجَارُ عَلَى جَارِهِ وَ یَقُولُ هَذَا مِنْهُمْ فَیَضْرِبُ عُنُقَهُ وَ یَأْخُذُ أَلْفَ دِرْهَمٍ أَمَا إِنَّ إِمَارَتَکُمْ یَوْمَئِذٍ لَا تَکُونُ إِلَّا لِأَوْلَادِ الْبَغَایَا [وَ] کَأَنِّی أَنْظُرُ إِلَى صَاحِبِ الْبُرْقُعِ قُلْتُ وَ مَنْ صَاحِبُ الْبُرْقُعِ فَقَالَ رَجُلٌ مِنْکُمْ یَقُولُ بِقَوْلِکُمْ یَلْبَسُ الْبُرْقُعَ فَیَحُوشُکُمْ فَیَعْرِفُکُمْ وَ لَا تَعْرِفُونَهُ فَیَغْمِزُ بِکُمْ رَجُلًا رَجُلًا أَمَا [إِنَّهُ] لَا یَکُونُ إِلَّا ابْنَ بَغِیٍ
ترجمه:
« امام صادق میفرمایند : سفیانی را می بینم و یا امام فرمودند یار سفیانی را میبینم که در کوفه شما لشکر خود را اقامت میدهد و جارچی او ندا میدهد که هرکسی سر مردی از شیعیان را بیاورد برای او ۱۰۰۰ درهم جایزه می باشد. پس همسایه بر همسایه خود یورش میبرد و میگوید او از شیعیان است پس گردن آن شیعه را میزند و ۱۰۰۰ درهم را میگیرد .»
الغیبه (للطوسی)/ کتاب الغیبه للحجه ؛ النص ؛ ص۴۵۰
و از امام باقرروایت وارد شده است که :
عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ الْبَاقِرِ ع قَالَ: السُّفْیَانِیُّ أَحْمَرُ أَشْقَرُ أَزْرَقُ لَمْ یَعْبُدِ اللَّهَ قَطُّ وَ لَمْ یَرَ مَکَّهَ وَ لَا الْمَدِینَهَ قَطُّ یَقُولُ یَا رَبِّ ثَارِی وَ النَّارَ یَا رَبِّ ثَارِی وَ النَّارَ .
ترجمه:
« محمّد بن مسلم از امام باقرروایت کرده که فرمود: «سفیانى سرخروئى سفید پوست و زاغ چشم است، هرگز خدا را پرستش ننموده و هرگز نه مکّه را دیده و نه مدینه را، مىگوید: خدایا خون خویش را (از مردم) مىطلبم هر چند با رفتن در آتش باشد، خدایا خون خویش را مىطلبم هر چند با رفتن در آتش باشد. »
از این روایت استفاده میشود که سفیانی طغیانگر و متمرد است نه اینکه بی دین باشد و خدا را قبول نداشته باشد.
الغیبه( للنعمانی) ؛ النص ؛ ص۳۰۶
علامت و حتمیت سفیانی:
در اصل وجود سفیانی و علامت بودن وی برای ظهور روایات فراوانی وارد شده است :
امام صادق:
وَ کَفَاکُمْ بِالسُّفْیَانِیِ عَلَامَهً.
« و همان خروج سفیانى (براى علامت و نشانه) شما را بس است. »۱
عَبْدِ الْمَلِکِ بْنِ أَعْیَنَ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی جَعْفَرٍ ع فَجَرَى ذِکْرُ الْقَائِمِ ع فَقُلْتُ لَهُ أَرْجُو أَنْ یَکُونَ عَاجِلًا وَ لَا یَکُونَ سُفْیَانِیٌ فَقَالَ لَا وَ اللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الْمَحْتُومِ الَّذِی لَا بُدَّ مِنْهُ.
ترجمه:
« عبدالملک بن اعین میگوید : در محضر ابى جعفر امام باقر بودم که سخن از حضرت قائم به میان آمد، من عرض کردم: امیدوارم هر چه زودتر انجام گیرد و سفیانىّ در کار نباشد فرمود: نه بخدا قسم او از حتمیّات است که چارهاى از او نیست. »۲
۱- الکافی (ط – الإسلامیه) ؛ ج۸ ؛ ص۲۶۴ ۲- الغیبه( للنعمانی) ؛ النص ؛ ص۳۰۱
زمان خروج و حکومت سفیانی:
سفیانی طبق آنچه که در روایات است در رجب خروج میکند و ۶ ماه جنگ میکند و سپس ۹ ماه حکومت میکند :
عَنْ عِیسَى بْنِ أَعْیَنَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ: السُّفْیَانِیُّ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ خُرُوجُهُ فِی رَجَبٍ وَ مِنْ أَوَّلِ خُرُوجِهِ إِلَى آخِرِهِ خَمْسَهَ عَشَرَ شَهْراً سِتَّهُ أَشْهُرٍ یُقَاتِلُ فِیهَا فَإِذَا مَلَکَ الْکُوَرَ الْخَمْسَ مَلَکَ تِسْعَهَ أَشْهُرٍ وَ لَمْ یَزِدْ عَلَیْهَا یَوْماً.
ترجمه:
« عیسى بن أعین از امام صادق روایت کرده که آن حضرت فرمود: «سفیانىّ از حتمیّات است و خروج او در ماه رجب خواهد بود و از آغاز خروجش تا پایانش جمعا پانزده ماه است که در شش ماه آن جنگ و پیکار مىکند، و چون شهرهاى پنجگانه را به تصرّف درآورد نه ماه فرمانروائى خواهد کرد، و یک روز هم بر آن افزوده نمىگردد».
الغیبه( للنعمانی) ؛ النص ؛ ص۳۰۰
و در آخر ظاهر روایات این است که سفیانی به دست امام عصر به هلاکت میرسد:
امام باقر:
وَ یَأْخُذُ السُّفْیَانِیَّ أَسِیراً فَیَنْطَلِقُ بِهِ وَ یَذْبَحُهُ بِیَدِهِ
ترجمه:
« سپس حضرت مهدی سفیانی را در حالی که اسیر می باشد میبرند و با دستان خودشان سر او را جدا میکنند. »
